Để trả lời cho câu hỏi trên thì trước tiên bạn đừng lo lắng vì máy móc hiện đại cũng không thể thay thế được vai trò và bộ óc - chất xám mà con người bỏ ra. Đó chính là lý do cho sự ra đời của vị trí dịch thuật tài liệu chuyên ngành - một trong những công việc phục vụ cho việc mã hóa thông tin và chuyển đổi ngôn ngữ của biên dịch viên.
1. Dịch tài liệu chuyên ngành được hiểu như thế nào?
Máy móc và công nghệ có hiện đại và phát triển đến đâu cũng không thể thay thế được vai trò của con người trong mọi lĩnh vực, đặc biệt là trong lĩnh vực dịch thuật. Mã hóa thông tin bằng cách đọc - hiểu - phân tích và sau đó là chuyển đổi ngôn ngữ là mô hình và đồng thời cũng là quy trình làm việc khái quát nhất đối với công việc dịch tài liệu chuyên ngành.
Không đơn thuần là dịch các thông tin đơn thuần mà dịch tài liệu chuyên ngành đòi hỏi ở một biên dịch viên cần phải có cả kiến thức - kỹ năng - kinh nghiệm về nghiệp vụ dịch thuật ngôn ngữ và kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực mà họ đang làm việc.
Để dịch các tài liệu chuyên ngành thì biên dịch viên phải có vốn từ vựng, nắm được các cấu trúc và thuật ngữ chuyên ngành,...thì mới có thể truyền tải lại được nội dung một cách chính xác nhất.
Nếu bạn vẫn chưa tưởng tượng ra được dịch tài liệu chuyên ngành là làm gì thì dưới đây là một số những ví dụ về dịch tài liệu chuyên ngành như: Tài chính, xây dựng, giáo dục, công nghiệp, công nghệ thông tin, điện, y, vận tải, môi trường, nông nghiệp,....và còn vô số loại lại liệu thuộc các lĩnh vực khác nhau. Mỗi lĩnh vực trên sẽ có hệ thống từ vựng, thuật ngữ và cách thức sử dụng ngôn ngữ riêng.
2. Tài liệu chuyên ngành cần dịch được phân chia như thế nào?
Căn cứ vào các lĩnh vực trong đời sống xã hội tài liệu chuyên ngành có thể được chia ra thành 4 nhóm lĩnh vực dịch thuật lớn đó là: Nhóm lĩnh vực dịch thuật về kinh tế - xã hội; Nhóm lĩnh vực dịch thuật khoa học xã hội; Nhóm lĩnh vực dịch thuật hành chính - pháp luật và nhân sự và cuối cùng là nhóm lĩnh vực dịch thuật nghiên cứu các loại luận văn - luận án - khoa học. 4 nhóm lĩnh vực dịch thuật lớn này lại được chia nhỏ thành các loại tài liệu chuyên ngành nhỏ hơn trong đó.
2.1. Nhóm lĩnh vực dịch thuật tài liệu chuyên ngành về kinh tế xã hội
Nhóm dịch thuật tài liệu chuyên ngành về kinh tế xã hội được chia nhỏ thành các lĩnh vực chuyên ngành đó là: Dịch thuật tài liệu chuyên ngành về văn hóa, lịch sử; Tôn giáo và các loại hình tín ngưỡng; Chính trị và xã hội; Kế toán - kiểm toán; Thương mại; Quản trị nhân lực; Thương mại; Chứng khoán; Kinh tế đối ngoại; Bảo hiểm; Tin tức và các sự kiện; Tiếp thị - Truyền thông và quảng cáo; Dịch vụ du lịch và khách sạn;
Bên cạnh đó còn có các lĩnh vực liên quan khác như: Lĩnh vực quảng cáo dạng tờ rơi, Voucher và Catalogue; Tổ chức sự kiện; Lĩnh vực kinh tế - xã hội; Báo - tạp chí; Website; Thể dục - thể thao; Tài chính - Ngân hàng; Văn học.
2.2. Nhóm lĩnh vực dịch thuật tài liệu chuyên ngành về khoa học kỹ thuật
Lĩnh vực dịch thuật chuyên ngành về khoa học - kỹ thuật được chia nhỏ thành các lĩnh vực như: Tài liệu dịch thuật chuyên ngành khoáng sản; Điện - điện tử; Công nghệ thực phẩm; Cơ khí chế tạo; Dạng tài liệu hồ sơ thầu; Khai thác các loại khoáng sản; Y học; Tài liệu hồ sơ bệnh án và hồ sơ thuốc; Toán - hóa - sinh và Vật lý học; Sản xuất - chế biến và lắp ráp; Môi trường; Hướng dẫn kỹ thuật;
Tiếp theo là các lĩnh vực tài liệu chuyên ngành như: Kỹ thuật ô tô; Môi trường; Thực phẩm vi sinh; Vật lý nguyên tử; Công nghệ thông tin; Công nghệ sinh học; Công nghệ hóa sinh; Chế biến sản xuất; Nội soi - y tế; Hàng không; Thủy - hải sản; Nội tiết y học; Công nghệ thực phẩm vi sinh;...
2.3. Nhóm lĩnh vực dịch thuật tài liệu chuyên ngành về hành chính - pháp luật và dân sự
Đối với nhóm lĩnh vực dịch thuật tài liệu chuyên ngành về hành chính - pháp luật và dân sự được chia ra thành các tài loại liệu chuyên ngành cụ thể như sau: Thư - email; Hợp đồng, Văn bản quy phạm; Báo giá; Các thông tư và nghị định được quy định trong các văn bản pháp luật; Chứng từ trong ngành thương mại; Bằng tốt nghiệp; Các loại bảng điểm và học bạ; Các loại tài liệu về hồ sơ du học; Các loại hồ sơ pháp lý; Hồ sơ năng lực công ty; Hồ sơ hải quan;
Bên cạnh đó còn có các loại tài liệu chuyên ngành về chứng chỉ - bằng cấp; Đơn xin việc CV xin việc và sơ yếu lý lịch; Các loại báo cáo như: Báo cáo thuế, tài chính; Các loại tài liệu công chứng bao gồm chứng minh thư, sổ hộ khẩu, giấy khai sinh và giấy chứng nhận về nguồn gốc và xuất xứ của hàng hóa;
2.4. Nhóm lĩnh vực tài liệu chuyên ngành về nghiên cứu các loại luận văn - luận án - khoa học
Đối với nhóm lĩnh vực dịch thuật này biên dịch viên phải đáp ứng được các yêu cầu đối với các dạng kiến thức hàn lâm và học thuật cao. Cụ thể, các loại tài liệu dịch chuyên ngành bao gồm các lĩnh vực như sau: Nghiên cứu khoa học; Dịch thuật chuyên đề; Các loại luận văn như: Quản trị kinh doanh, tài chính ngân hàng và kinh tế; Nông - lâm - thủy hải sản, Báo chí - truyền thông, công nghệ thông tin;
Ngoài ra còn có các loại tài liệu chuyên ngành khác như đồ án và các loại khóa luận tốt nghiệp; Tài liệu về các phát minh và sáng chế, báo cáo khoa học,...
Kiến thức là vô tận và việc làm dịch thuật cũng không vì thế mà không thể bị bó hẹp và cản trở bởi bất kỳ các yếu tố nào. Khi các lĩnh vực dịch thuật tài liệu chuyên ngành trở nên đa dạng hơn đó cũng chính là cơ hội cho các biên dịch viên có thể thử thách, rèn giũa bản thân mình với khả năng ngôn ngữ trong từng lĩnh vực khác nhau.
Cho dù bạn làm việc bằng ngôn ngữ nào? Và trong lĩnh vực gì? Thì trong quá trình dịch thuật ngôn ngữ để đạt được kết quả cao nhất biên dịch viên cần phải làm việc theo một quy trình và đáp ứng được các quy tắc trong dịch thuật.
Để biết được công việc dịch tài liệu chuyên ngành cần đảm bảo những quy tắc gì, khó khăn nào thì bạn hãy xem tiếp phần sau cùng Japan IT Works nhé.
Theo timviec365.vn
Japan IT Works
