Hiện tượng “Lo âu học đường” không hiếm gặp, nhưng phụ huynh có thể làm gì để khắc phục?
Trẻ em ngày nay cũng trải nghiệm điều tương tự như vậy, nhưng có thể ở mức độ cao hơn. Xét cho cùng, trẻ em ngày nay phải đối phó với những tác động của việc phương tiện truyền thông đang xâm nhập vào các tương tác xã hội trong đời thực của chúng.
Chúng đang phải đối mặt với kỳ vọng học tập ngày càng tăng cùng với hiện tượng bạo lực học đường ngày càng nhiều.
Và khi thế giới đang dần mở cửa trở lại nhưng vẫn còn ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, nhiều đứa trẻ cũng có thể bị mất đi các kỹ năng xã hội và sự sợ hãi khi quay trở lại trường học sau hơn một năm học online.
Không có gì ngạc nhiên khi tỷ lệ lo âu ước tính ở trẻ em từ 6 đến 17 tuổi đã tăng lên theo thời gian.
Vào năm 2003 thì tỷ lệ này từ khoảng 5,5% và theo một nguồn tin đáng tin cậy, nó đã tăng lên tới 7,1% vào năm 2016.Thêm vào đó, có những bằng chứng cho thấy trẻ em và thanh niên đã trải qua ngày càng nhiều các triệu chứng lo lắng trong đại dịch COVID-19.
Theo nguồn tin cậy của Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh (CDC), khoảng 7,1% trẻ em trong độ tuổi từ 3 đến 17 tuổi được chẩn đoán mắc chứng lo âu. Đối với 2-5% trẻ em thì chứng lo âu đã chuyển thành thành dạng từ chối đi học do sự lo lắng chưa được giải quyết ở trường.
Nói cách khác: Lo lắng học đường không phải là hiếm. Nhưng làm thế nào để cha mẹ của những đứa trẻ mắc chứng lo âu học đường có thể giúp đỡ được con của họ?
Vậy lo âu học đường được hiểu chính xác là gì?
Có khá nhiều loại lo lắng mà trẻ em có thể gặp phải, nhiều loại trong số đó có thể chuyển thành lo lắng ở trường học. Bao gồm như:
- Lo lắng về sự xa cách: nỗi sợ hãi khi phải xa nhà hoặc những hình ảnh vốn đã gắn bó thân thiết nhất của một con người. Mà cả hai điều này trẻ em đều gặp phải khi đi đến trường.
- Lo lắng về xã hội: lo lắng đi kèm với tương tác xã hội và môi trường xung quanh bao gồm những điều có thể xảy ra ở trường học.
- Lo lắng toàn thể: chứng rối loạn lo âu toàn thể (GAD) có thể tác động và bao gồm nhiều khía cạnh trong cuộc sống trong đó có trường học.
- Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD): OCD được đặc trưng bởi nhu cầu về trật tự, nghi lễ và chủ nghĩa hoàn hảo, tất cả những điều này có thể khó duy trì trong môi trường học tập và có thể nó góp phần gây ra sự lo lắng xã hội cho một học sinh sợ bị trêu đùa do thói quan OCD của họ.
- Chứng ám ảnh chọn lọc: một nỗi ám ảnh cụ thể rõ ràng liên quan đến bất cứ thứ gì, từ sợ rắn đến độ cao, đến một số loại thực phẩm hay chính là trong trường học.
Sự lo lắng ở trường học có thể khác nhau tùy thuộc vào nhóm tuổi của học sinh.
Đối với trẻ mẫu giáo, nó thể liên quan nhiều đến chứng lo âu về sự xa cách khi phải xa mẹ, bố hoặc những người chăm sóc khác. Điều này có thể dẫn đến những cơn giận dữ ở trường và sự không thoải mái suốt cả ngày.
Ở độ tuổi tiểu học, lo lắng học đường có thể liên quan đến bất kỳ chứng lo âu nào ở trên. Học sinh ở độ tuổi này có thể chưa phát triển kỹ năng xã hội phù hợp với lứa tuổi và do đó có thể lo lắng về trường học hoặc do có thể các em dành quá nhiều thời gian để lo lắng về các kỳ vọng học tập đến mức không muốn đi học.
Đối với học sinh trung học thì đang bắt đầu phát triển hệ thống phân cấp xã hội có thể dẫn đến sự gia tăng bắt nạt học đường và rối loạn tâm lí về tình bạn khác nhau. Tất cả đều có thể góp phần gây ra sự lo lắng ở trường học.
Và đến cấp đại học, học sinh có thể giải quyết các vấn đề trong cuộc sống gia đình của họ và trong tình bạn, các mối quan hệ của họ bên cạnh những trách nhiệm gắn kết như giữ một công việc và cố gắng đạt được điểm cao trong trường đại học.
Ở tất cả các lứa tuổi này, lo lắng học đường có thể dẫn đến việc trốn học và từ chối học tập.
Dấu hiệu của lo lắng ở trường học
Theo Nhóm vận động sức khỏe tâm thần cho trẻ em Child Mind Institute, chứng lo âu học đường có thể biểu hiện theo nhiều cách. Phụ huynh và giáo viên có thể nhận thấy học sinh của họ qua:
- Mất tập trung
Có một thời gian khó khăn để ngồi yên hoặc mức độ bám dính cao hơn ( cảm thấy ốm yếu) thường xuyên hơn. Đôi khi điều đó có thể khiến người khác hiểu là “giả” ốm, nổi cơn thịnh nộ hoặc thể hiện qua các hành vi khác
- Tránh sự giao tiếp bằng ánh mắt trong lớp
- Đứng hình hoặc hoảng sợ khi được yêu cầu trả lời một câu hỏi trong lớp học
- Vật lộn với công việc ở trường ( lo lắng có thể đi kèm với rối loạn tâm lí học tập)
- Không nộp bài tập về nhà
- Khép mình ở trường thay vì giao tiếp với những đứa trẻ khác
Đối với những đứa trẻ mà sự lo lắng về trường học kéo dài hoặc ngày càng nghiêm trọng thì có thể xuất hiện một số triệu chứng thể chất, chẳng hạn như:
- Buồn nôn
- Ăn không ngon
- Khó ngủ
- Đau đầu
Lo lắng học đường cũng có thể dẫn đến các dấu hiệu trầm cảm và cô lập học sinh đang gặp khó khăn.
Điều gì có thể gây ra sự lo lắng khi đi học của con?
Một số trẻ dễ bị lo lắng hơn những trẻ khác. Ví dụ có một tỷ lệ di truyền tương đối cao ( khoảng 30% đến 67%) trong rối loạn lo âu. Vì vậy một đứa trẻ có tiền sử gia đình lo lắng có thể có theo khuynh hướng di truyền.
Thêm vào đó, một đứa trẻ trải qua các dạng lo lắng khác cũng có nhiều khả năng mắc chứng lo âu học đường hơn.
Nhưng đôi khi, các hoàn cảnh khác nhau ở trường có thể làm tăng nguy cơ lo lắng ở trường. Một số trường hợp bao gồm:
- Bắt nạt: Một đứa trẻ đang bị bắt nạt có thể lo lắng về việc quay trở lại nơi đã xảy ra hành vi quấy rối của chúng. Đó là cuộc đấu tranh giữa các cá nhân. Còn việc điều hướng các mối quan hệ bạn bè đang phát triển chỉ là một phần của trường trung học cơ sở và đặc biệt ở trường trung học phổ thông. Nhưng điều không làm cho những sự thay đổi, biến đổi, đánh nhau, chia tay trở nên dễ dàng hơn. Đối với một số trẻ em, sự sụp đổ của tình bạn và bộ phim truyền hình về mối quan hệ có thể khiến ý nghĩ quay lại trường học trở nên lo lắng hơn.
- Khó khăn trong học tập: Đối với trẻ em bị rối loạn học tập (đặc biệt là rối loạn học tập chưa được chẩn đoán), trường học có thể là nơi lo lắng cao độ khi chúng đấu tranh để thành công. Thêm vào đó, họ không nhất thiết phải hiểu tại sao làm như thế lại khó đến vậy.
- Các tình trạng sức khỏe tâm thần hoặc thần kinh khác: các tình trạng rối loạn tăng động, giảm chú ý (ADHD), trầm cảm hoặc rối loạn phổ tự kỷ có thể khiến việc hòa nhập và thành công ở trường khó khăn hơn nhiều, điều đó mở đường cho chứng lo âu ở trường
Tôi là phụ huynh: Tôi có thể giúp gì?
Một trong những điều quan trọng nhất mà cha mẹ của những đứa trẻ mắc chứng lo âu học đường có thể làm là nhận biết các dấu hiệu. Nếu bạn cảm thấy con bạn có thể đang gặp khó khăn, hãy nói chuyện với chúng về điều đó. Có thể chúng sẽ mở lòng với bạn và bạn có thể tìm ra giải pháp.
Những giải pháp mà bạn có thể làm có thể là việc phát triển các thói quen để giúp con bạn chuẩn bị tốt hơn cho việc đi học mỗi sáng. Bạn có thể cùng nhau xem qua bài tập về nhà của con, thưởng thức bữa sáng gia đình bên bàn ăn hoặc cùng nghĩ ra một câu thần chú mà bạn có thể cùng nhau ca hát khi lái xe đến trường.
Trong những tuần trước khi đến trường, bạn có thể giúp con bằng cách thảo luận về tất cả các tình huống có thể xảy ra mà chúng có thể dẫn đến sự lo âu và giúp chúng xem xét cách tốt nhất để xử lý những tình huống đó trước khi chúng phải đối mặt.
Và sau giờ học, bạn có thể thấy rất hữu ích cho con mình khi bạn sẵn sàng trò chuyện nếu chúng cần. Tại sao không bắt đầu thói quen ăn nhẹ sau giờ học cùng nhau trong khi bạn và con nói về một ngày của con và cùng nhau đánh giá xem mọi thứ diễn ra như thế nào?
Nếu bạn không thể giúp con mình vượt qua sự lo lắng ở trường học, đừng ngần ngại liên hệ để được giúp đỡ.
Ban giám hiệu trường học của con bạn có thể sẵn các biện pháp và một chuyên gia sức khỏe tâm thần đủ khả năng cũng có thể giúp con bạn xác định nguyên nhân gốc rễ của sự lo lắng và bắt đầu giải quyết vấn đề đó, phát triển các phương pháp có thể giúp ích trong suốt quá trình điều trị.
Tôi là giáo viên: Tôi có thể giúp gì?
Các giáo viên và nhà giáo dục thường có vị trí đặc biệt để nhận thấy các dấu hiệu lo lắng học đường ở một đứa trẻ sớm hơn hết. Điều đó giúp bạn có thể liên hệ sớm với cha mẹ của đứa trẻ và thảo luận về các kế hoạch khả thi để phối hợp giúp trẻ đối phó với sự lo âu của chúng.
Bạn cũng có thể giúp đỡ bằng cách đơn giản là tạo ra một nơi nơi an toàn để trẻ đến vào những ngày chúng đặc biệt khó khăn. Có lẽ bạn có thể nghĩ ra một từ mật mã mà đứa trẻ có thể nói cho bạn biết khi chúng đang cảm thấy lo lắng.
Giáo viên của trẻ có thể xem xét về một khu vực “thư giãn” trong phòng để trẻ đến khi chúng gặp khó khăn. Điều này có thể đơn giản như một góc phòng được trang bị một chiếc ghế lười và sách để trẻ có thể ngồi một mình.
Đối với trẻ lớn hơn và thiếu niên, giáo viên có thể giúp đỡ bằng cách trở thành một người lớn đáng tin cậy mà chúng có thể trò chuyện cùng. Khi nhận thấy dấu hiệu lo lắng, bạn có thể cho họ biết bạn luôn sẵn sàng nếu họ đang gặp khó khăn.
Sự đồng cảm và tử tế có thể giúp hình thành một mối liên hệ. Khen ngợi họ khi bạn có thể và cho họ thấy bạn quan tâm và luôn sẵn sàng giúp đỡ nếu họ cần.
Chỉ điều đó thôi cũng có thể tạo nên sự khác biệt trong thế giới.
Tóm lại
Lo âu nói chung và lo âu học đường nói riêng là khá phổ biến đối với trẻ em. Điều này có thể còn đúng hơn trong những năm tới, khi trẻ em thích nghi với thói quen và lịch trình đều đặn, sau khi đại dịch đã phá bỏ tất cả những gì trước đây được coi là tiêu chuẩn.
Tất cả những điều muốn nói là bạn và con bạn chắc chắn không đơn độc nếu đây là đây là một vấn đề cần giải quyết.
Bác sĩ trị liệu, bác sĩ nhi khoa, cố vấn giáo dục đều là những người bạn có thể tìm đến khi lo lắng về sức khỏe tinh thần cho con của mình. Con bạn sẽ sẽ không phải một mình vượt qua những nỗi lo âu và bạn chắc chắn không phải tự mình tìm cách giúp chúng.
Ở đây luôn có những hỗ trợ có sẵn cho bạn. Bạn cũng có thể làm gương cho con mình về việc bạn sẽ làm như thế nào ( và cách chúng có thể làm vậy) giống như bạn.
-------------
Dịch giả: Đặng Linh
Biên tập: Đặng Linh
Minh họa: unsplash.com
Janpan IT Works
