Hiểu người Nhật - hiểu khách hàng Nhật


Có lần làm việc với người Nhật thì họ hay nói: "Tôi thấy đại thể design như thế này ổn rồi, chỉ cần chỉnh sửa một chút thôi". Mấy hôm sau thấy một tá comment ném sang muốn sửa. Thế mới nói, trong lời của người Nhật cũng có ý mà bản thân chưa hiểu hết khiến cho giao tiếp trong công việc với họ đôi khi bị trục trặc. Vậy hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu như thế nào để có kinh nghiệm trọng giao tiếp với họ nhé.

Ai đã và đang làm việc với khách hàng người Nhật đều gặp rất nhiều trường hợp như thế. Vâng hôm nay sẽ giới thiệu cho các bạn tổng quan toàn bộ những tính cách đặc trưng của người Nhật qua cuốn 日本人の心がわかる日本語 (Hiểu tâm hồn người Nhật qua tiếng Nhật). Mong rằng qua bài viết này, các bạn có thể thấy được nhiều điều hữu ích trong quá trình làm việc, thương lượng với các đối tác người Nhật. 

1. Phân biệt rõ Trong-Ngoài

1.1 Khái niệm Trong và Ngoài (内と外)

Khái niệm Trong và Ngoài với người Nhật khá là rộng. Người Trong gia đình và người Ngoài. Người Trong công ty vs Người công ty khác. Ngay trong công ty thôi cũng có sự phân biệt người Trong phòng ban mình và người Ngoài phòng ban của mình...

Phân biệt Trong - Ngoài trong văn hoá của người Nhật khá sâu sắc. Nó làm gắn bó thêm tình cảm giữa những người trong gia đình hay của nhân viên với công ty. Nhưng ngược lại, nó cũng tạo ra tâm lý bài ngoại, không cởi mở lắm với người Ngoài hay người nước ngoài trong cuộc sống và công việc ở Nhật.

1.2 Phép lịch sự (しつけ)

Từ nhỏ thì trẻ con Nhật đã được dạy rất cẩn thận về phép lịch sự rồi. Đặc biệt là sự lịch sự với người Ngoài. Có lẽ vì vậy mà khách hàng Nhật ít khi "chửi" chúng ta ngay cả khi chúng ta rất lôm côm.

1.3 Phân biệt rạch ròi (けじめ)

Công việc là công việc, ăn chơi là ăn chơi. Nếu đã đi teambuilding cùng khách hàng Nhật thì mọi người có thể thấy, dù trong công việc họ nghiêm túc, căng thẳng thế nào, nhưng lúc chơi bời họ luôn hết mình.

Đôi khi dù là người thân thích, nhưng nếu cùng làm trong công ty, khi gặp nhau họ vẫn chào hỏi rất kính cẩn lịch sự. Vậy nên, với người Nhật, dù bạn chơi thân tới đâu đi nữa, tin cậy nhau thế nào thì trong công việc hãy cứ giữ vững tâm lý làm việc thật nghiêm túc và cẩn trọng với đối tác của mình nhé!

1.4 Coi trọng đánh giá của người khác (人目)

Người Nhật

Cái này thì chắc ai ai cũng cảm nhận được. Sau vụ chìm tàu Titanic người ta còn lên án ông người Nhật còn sống mà. Rồi thì rạch bụng rạch cổ tay các kiểu...Nói chung tư tưởng này gần như khác hẳn với văn hoá phương Tây, nơi cá nhân và cá tính rất được coi trọng. Thực ra thì mình cũng không thích điểm này ở người Nhật nhất.

1.5 Biết xấu hổ (恥)

Thực sự thì vì cái coi trọng đánh giá của người khác (người Ngoài) phía trên mà sinh ra cái sự biết xấu hổ này.

Mình có nghe một bác làm ở công ty IT của Nhật, cung cấp dịch vụ game online tâm sự "Chỉ cần gặp một lỗi nhỏ thôi là người Nhật bọn tao thấy xấu hổ với cả công ty". Vâng, nếu thế thì chả biết người Việt mình phải xấu hổ bao nhiêu lần cho vừa.

1.6 Ngại ngùng/ E ngại (照れる)

Bình thường người các nước khác mà được khen "Anh thật là bá!" là sẽ trả lời kiểu "Cảm ơn" rồi thì nói một tràng về những cái mà người ta khen mình.

Nhưng người Nhật thì khác, dù trong lòng nghĩ là "Thực ra mình giỏi!" thì bên ngoài vẫn phải rối rít từ chối. Kiểu "Mình tiều ấy mà, bao nhiêu người khác bá hơn nhiều". 

2. Để tâm tới mọi điều xung quanh

Nếu như người phương Tây coi trọng tính độc lập và đặc biệt của mỗi cá nhân thì người phương Đông lại đề cao sự tiết chế, hoà đồng của một cá nhân trong tập thể. Về khoản này có lẽ người Nhật phải đứng đầu phương Đông luôn.

Trong công việc họ ít khi thể hiện rằng mình tài giỏi hay phủ định tuyệt đối ý kiến của người khác. Luôn chú ý tới cảm nhận, hoàn cảnh của đối phương trước khi đưa ra lời đề nghị hay tỏ ý muốn giúp đỡ.

Bao giờ cũng thế, cái gì cũng có mặt trái của nó cả. Đây là mặt mạnh rất lớn của người Nhật, nhưng đôi khi cũng là điểm gây trở ngại nhiều trong công việc, đặc biệt là trong bối cảnh toàn cầu hoá, thời đại công nghệ tin, khi mà một ý tưởng của cá nhân thôi cũng có thể thay đổi xu hướng toàn cầu. Chúng ta hãy cùng phân tích kĩ hơn điều này qua từng mục chi tiết hơn nhé.

nguoi nhat

2.1 Khách khí(遠慮)

Từ Khách khí(遠慮)trong tiếng Nhật vốn có ý nghĩa gốc trong tiếng Hán là [遠い将来まで見通す] nghĩa là lo trước cho tương lai xa. Trong thực tế nó được dùng với nghĩa là [Không làm gì ảnh hưởng hay làm phiền tới người khác].

Ở Việt Nam mình từ này cũng được dùng rất nhiều, nhưng cực đoan tới mức ngay cả bạn bè thân thiết cũng Khách khí với nhau thì có lẽ là chỉ có ở Nhật. [親しき仲間にも礼儀があり] Điều này có lẽ ai tiếp xúc với người Nhật cũng đều cảm nhận được. Thực sự khó để có một mối quan hệ thân thiết bên ngoài công việc với họ. Sự khách khí đôi khi cũng tạo ra sự không thoải mái hay stress khi làm việc với họ.

2.2 Chú ý / Để ý(気をつかう)

Chú ý với người Nhật là làm sao để cho người khác không có cảm giác khó chịu, hay có suy nghĩ xấu về mình. Cái này rất hay cho người khác nhé! Ví dụ nếu người Nhật có đi chơi, đi du lịch đâu đó thì sẽ không bao giờ quên mua quà về cho mọi người, thế nên là ai nấy đều được thưởng thức ít đặc sản mỗi nơi mà họ đi qua. Đó gọi là để tâm tới những người không hay chưa được đi như mình.

Nhưng mà tác hại của nó thì cũng ghê lắm. Khi phải chú ý quá nhiều, người ta hay không dám nói thẳng ra suy nghĩ của mình, đặc biệt trong công việc, khi thấy ý kiến hay phát ngôn của sếp sai thì ít khi nhân viên người Nhật dám bật lại. Thậm chí người Nhật còn có một từ dành riêng cho cho sự mệt mỏi vì để tâm tới cái nhìn của người quá nhiều khác là [気疲れ]

2.3 Không chơi trội(人並み)

Trong công việc thì tránh không nói ra những ý kiến quá khác biệt với những người khác, trong cuộc sống thì dù có giàu tới mấy người Nhật cũng ít khi mua sắm quá đà hay mua hàng hiệu đắt tiền... Thực sự sự ôn hoà này trong công việc đôi khi giết chết nhiều ý tưởng sáng tạo. Ngày nay nhiều công ty nhật như Panasonic, Sharp, Sony... dần mất đi sự đổi mới, sáng tạo cũng một phần từ lý do này. Khi một tập đoàn đã phát triển lớn và lâu dài, tầng lớp lãnh đạo trở nên già cỗi trong khi giới trẻ lại ẩn mình trong đám đông, không dám đưa ra những ý tưởng khác biệt.

Tuy nhiên trong cuộc sống thì thực sự là tuyệt vời. Nhiều người thấy Nhật là một nơi dễ sống, vì bạn chẳng thể biết rằng hàng xóm của bạn có phải người thuộc tầng lớp siêu giàu hay không; hằng ngày họ cũng đi phương tiện giống chúng ta, ăn uống đồ ở siêu thị như chúng ta, họ sống trầm lặng không ồn ào. Thế nên chúng ta có thể thấy đỡ tủi thân hơn rất nhiều.

2.4 Để ý hoàn cảnh, tâm trạng của người khác(空気を読む)

Hồi mới vào công ty mình hay bị các Senpai gọi là KY - Trái ngược với tính cách của người Nhật thì KY ở đây là không hiểu tình huống, không để ý tới cảm nhận tâm trạng của người khác mà cứ phát ngôn hay hành động theo ý mình. Nhưng đúng là cái này rất cần trong công việc và cuộc sống nếu bạn muốn ở Nhật. Vì người Nhật thường không bao giờ từ chối thẳng thừng, không bao giờ nói rõ ràng mong muốn của mình ra.

Đùa chứ nhớ tới cái này là mình cũng thấy nhiều lúc khách hàng nói lòng vòng, nghe tiếng Nhật thì đã như vịt nghe sấm rồi còn loằng ngoằng, cuối cùng chả biết họ mong muốn ao ước cái gì @@. Hầu như trong tất cả các buổi họp mình đều phải là người chốt lại vấn đề, khách hàng sẽ chỉ có Yes hay No sau đó. Đại khái điểm quan trọng ở đây là mình phải đọc được mong muốn lớn nhất của họ trong lúc họ đang ngập ngừng, hay nói được có một nửa...(haiz)

ogiji

Đó là tính cách hay gặp mà khi chúng ta tiếp xúc với người Nhật, chúng ta phải tinh ý nhận ra thì mới đạt được thành công. Có những lúc người Nhật tỏ ra hài lòng với mình nhưng về họ lại complain với sếp thì bạn cũng đừng buồn nhé, chúng ta sẽ có kinh nghiệm và trưởng thành hơn từ những điều đó đấy.

Theo viblo.asia

Japan IT Works



Việc làm theo chuyên ngành

Việc làm theo ngành

Việc làm theo tỉnh thành